Laatst liep ik met mijn kinderen mee tijdens de avondvierdaagse. Daarbij viel het me op dat veel kinderen bij het lopen langs bosjes of struiken er meteen indoken en met afgebroken takken weer naar de stoep kwamen, om ze vervolgens als een soort wandelstok te gebruiken. Wat natuurlijk voor geen meter werkt, aangezien de takken die kinderen zomaar kunnen afbreken niet geschikt zijn als wandelstok. Het gevolg was, dat veel van die takken al snel de groenstrook werden ingegooid.
En natuurlijk zijn er al die kinderen die zo maar hun afval op de grond gooien. De begeleidende ouders keken er soms naar en liepen verder of waren in geen velden of wegen te bekennen. Deze feiten zie je eigenlijk altijd en overal wel, maar als je met zo’n grote groep loopt vallen ze ineens veel meer op. En nee, ik vind het geen vandalen-in-de-dop, want ik snap kinderen natuurlijk best. Het is hartstikke stoer om met een wandelstok te lopen, en de afvalbakken die we tegenkwamen tijdens onze wandeling kon ik echt op één hand tellen. Alle dagen opgeteld.
Maar stiekem getuigt het wel van een stukje onbegrip voor de omgeving, het laat zien dat het respect voor de leefomgeving en de natuur ver te zoeken is. Er wordt voor lief genomen dat de bomen en struiken er zijn, en dat de rommel achter hun billen wordt opgeruimd. Ze leren simpelweg niet meer om verantwoording af te leggen voor hun eigen daden. En nee, mijn kinderen zijn ook geen engeltjes natuurlijk. Die heb ik tijdens de wandeling ook betrapt op het weggooien van een snoeppapiertje. Maar die hebben ze dan weer wél zelf opgeraapt, in in het daarvoor door mij stoffen zakje gedaan, zodat we het afval thuis konden weggooien. Zelf op de grond gooien, zelf oprapen. Een kleine moeite, groot plezier.
Dat respect voor de natuur bijbrengen is wat lastiger. Het belang van een ecosysteem uitleggen gaat wat ver, en ook uitleggen wat voor nut planten hebben is misschien wat hoog gegrepen. Hoe maak je duidelijk dat de natuur – als je er eenmaal goed naar kijkt – eigenlijk heel mooi is? Je kunt hem natuurlijk dichterbij halen, door mooie vlinderstruiken in je tuin (of op je balkon) te planten, een insectenhotel in je tuin te plaatsen, door met een vergrootglas door het bos te struinen maar je kunt ze ook met een nieuwe blik naar de natuur laten kijken, door ze wat verder mee te nemen.
Onze kinderen respecteren de natuur bijvoorbeeld best goed. Niet dat het van die geitenwollensokkentypes zijn, maar we hebben één heel duidelijke regel: leven en laten leven. Simpel. Geen beestjes dood maken als het niet hoeft, geen bomen of struiken vernielen. Om die regeltjes wat extra kracht bij te zetten hebben we binnen bereik een aantal geschikte boeken over de natuur: dieren, insecten, natuur, een wereldatlas voor kinderen. Af en toe mee mogen helpen in de tuin doet ook wonderen!
En natuurlijk de televisie, want dan komt die natuur toch wel heel erg dicht bij huis. Er zijn schitterende documentaires voorhanden waar ook kinderen van zullen smullen, al was het alleen maar vanwege de schitterende beelden die ervan gemaakt zijn. Wat dacht je bijvoorbeeld van de indrukwekkende series van BBC Earth? De basis (Earth), Planet Earth, Oceans, The blue planet… allemaal schitterende en zorgvuldig gemaakte beelden, die soms ook heel nadrukkelijk laten zien dat je d’r voorzichtig mee moet zijn! En dankzij online streamingdiensten als Netflix kun je ze altijd bekijken, waar of wanneer je maar wilt. Zo zijn ze altijd binnen handbereik, die exotische werelden!
Wil je het iets lichter houden, dan zijn er natuurlijk nog andere dingen die je kunt laten zien. Superinteressant en grappig is bijvoorbeeld Bee Movie, over het nut en belang van bijen. Of wat dacht je van George uit de Jungle, die slungelige tarzan-achtige man die ontzettend onhandig is maar alles weer over de natuur? Baas in eigen bos, waarin dieren het voor zichzelf opnemen tijdens het jachtseizoen, of Animals United, die wat dieper ingaat op de klimaatveranderingen over de hele wereld? Zo zijn er heel wat tekenfilms die kinderen een beetje bewuster maken van hun omgeving!
